چکیده
این مقاله حاصل کوششی است در راستای بررسی شاخصهای کیفیت مطبوعات از دیدگاه استادان ارتباطات و روزنامهنگاران حرفهای در ایران. دستیابی به این شاخصها علاوه بر مشارکت در ارتقای سطح دانش و غنیتر کردن ادبیات این حوزه، در امر بهبود سیاستگذاری و سازوکارهای ارتباط با مطبوعات به سازمانها و نهادهای ذیربط کمک میکند تا براساس شاخصها و معیارهای مشخصی به این امر مبادرت کنند. در این پژوهش با استفاده از نظریههای هنجاری رسانهها، معیارها و اصول اخلاقی و حرفهای روزنامهنگاری، و نیز مرور ادبیات نظری سبکهای روزنامهنگاری و مفاهیم این حوزه، گویههای تحقیق استخراج و با استفاده از روش کیو و تحلیل عاملی، نظرات دو گروه روزنامهنگاران و استادان ارتباطات، مورد سنجش و مقایسه قرار گرفت.
با توجه به گستردگی حوزه مطبوعات، از ابعاد گوناگون میتوان کیفیت مطبوعات را مورد ارزیابی قرار داد. در این تحقیق، شاخصهای کیفیت مطبوعات در پنج بعد قوانین و مقررات حقوقی، مالکیت و مدیریت مطبوعات، تکنیکها و اصول روزنامهنگاری، رابطه مطبوعات با دولت و ملزومات اشتغال به حرفه روزنامهنگاری مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت با محاسبه بار عاملی، مشخص شد که پاسخگویان از بین 52 گویه مطرح شده بر سر 42 گویه اجماع و اتفاق نظر داشتند که حاکی از توافق بالای روزنامهنگاران و استادان ارتباطات در مورد گویههای تحقیق است.
کلیدواژهها
- بدیعی، نعیم (1381)روششناسی کیو، سالنامه پژوهش و ارزشیابی در علوم اجتماعی و رفتاری، جلد اول، تهران: انتشارات دانشگاه علامهطباطبایی.
- بدیعی، نعیم (۱۳۸۲) معیارهای روزنامهنگاری مطلوب در ایران، بررسی دیدگاه استادان دانشگاه و روزنامهنگاران، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه علامهطباطبایی، شماره 23، بهار1382.
- خانیکی، هادی (1381) قدرت جامعه مدنی و مطبوعات، تهران: انتشارات طرح نو.
- خانیکی، هادی (1379) جامعة مدنی و روزنامهنگاری آرمانی؛ چالشها و چشماندازهای عمومی و ملی، فصلنامه رسانه، سال یازدهم، شماره 4، زمستان 1379.
- خوشگویانفر، علیرضا (1386) روششناسی کیو، تهران: انتشارات سروش
- سورین و تانکارد (1388)، نظریههای ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم.
- دفلور، ملوین و دنیس، اورت. ای (1383)، شناخت ارتباطات جمعی، ترجمه سیروس مرادی، تهران:انتشارات دانشکده صداوسیما.
- دلاور، علی (1385)، راهنمای تحقیق و ارزشیابی، تهران: انتشارات ارسباران.
- عبودی، حبیب (1380)، مسئولیت اجتماعی روزنامهنگار، ماهنامة علمی تخصصی روابطعمومی، شماره 10، شماره پیاپی 21.
- فرقانی، محمد مهدی (1378)، روزنامهنگاری حرفهای؛یک تصویر جهانی، فصلنامه رسانه، سال دهم، شماره اول.
- فرقانی، محمدمهدی (1393) روزنامهنگاری، ارتباطات و جامعه، تهران: انتشارات اطلاعات
- فرقانی، محمد مهدی، تقریرات درس روزنامهنگاری تحقیقی، دوره کارشناسی ارشد علوم ارتباطات، نیمسال اول سال تحصیلی 1393-1392، دانشگاه علامهطباطبایی.
- فرقانی، محمدمهدی. تقریرات کلاس درس روزنامه نگاری تحقیقی، دوره کارشناسی ارشد علوم ارتباطات، نیسمال اول سال تحصیلی 1389-1388، دانشگاه علامه طباطبایی.
- مککوایل، دنیس (1388)، درآمدی بر نظریه ارتباطات جمعی، ترجمه پرویز اجلالی. تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانهها، چاپ سوم.
- معتمدنژاد، کاظم و رویا معتمدنژاد (1386)، حقوق ارتباطات، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانهها.
- معتمدنژاد، کاظم (۱۳۸۷)، حقوق مطبوعات، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،چاپ پنجم.
- معتمدنژاد، کاظم (138۹)، حقوق حرفه ای روزنامه نگاری،تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها، جلد یک، چاپ اول.
- مهدیزاده، سید محمد مهدی (1389)، نظریههای رسانه اندیشههای رایج و دیدگاههای انتقادی، تهران: انتشارات همشهری، چاپ اول.
منابع انگلیسی:
- Bogart, L. (2004) Reflections on content quality in newspapers. newspaper Research Journal, 25(1),40-53
- Brown, Timothy A. (2015) Confirmatory Factor Analysis for Applied Research. Guilford Publications.
- Christians, Clifford G., Theodore L. Glasser and Denis McQuail (2009) S. Normative Theories of the Media: Journalism in Democratic Societies, University of Illinois Press.
- Lacy, Stephen (2015) & Tom Rosenstiel. Defining and Measuring Quality Journalism,Rutgers School of communication and information
- Linn, Patricia L., Adam Howard and Eric Miller (2004) Handbook for Research in Cooperative Education and Internships. Routledge.
- Sandman, Peter M. (1982) David M. Rubin and David B. Sachsman. Media: An Introductory Analysis of American Mass Communications. Canada: Pearson Education.