نویسندگان
1 دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی، تهران
2 دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی تهران
چکیده
احساس ناامنی امری نسبی است و برحسب زیست جهان اجتماعی کنشگران و تجربه زیسته آنها متفاوت است. هدف این پژوهش واکاوی معنا، تجارب زیسته، زمینهها، علل و پیامدهای احساس ناامنی زنان حاشیهنشین شهری است که بدین منظور با بهرهگیری از روششناسی کیفی، متد نظریه مبنایی، ابزار مصاحبه نیمهساخت و روش نمونهگیری هدفمند با 33 نفر از زنان شهرک محمد آباد واقع در جنوب شهرستان شهریار مصاحبه به عمل آمد. دادههای گرداوری شده پس از مراحل کدگذاری به جهت تفسیر معنا و تعیین شرایط علّی، زمینهها و پیامدهای احساس ناامنی زنان، مقولهبندی و تحلیل شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که 4 نوع احساس ناامنی (جانی، روانی، منزلتی و اخلاقی) در تجربه زیسته زنان حاشیه نشین شهری وجود دارد. همچنین اختلال در شخصیت، اختلال توزیعی، اختلال نمادی به عنوان شرایط علّی، عدم خوانایی فضا و شیء وارگی بدن زنانه به عنوان زمینه ها و فرسایش (ارتباطی و اجتماعی) به عنوان پیامد احساس ناامنی زنان حاشیه نشین شهری کشف گردید.
کلیدواژهها
- اباذری. یوسف، صادقی فسایی. سهیلا و حمیدی. نفیسه (1387)، احساس ناامنی در تجربه زنانه از زندگی روزمره، پژوهش زنان، شماره 1.
- احمدی. محمد، کلدی. علیرضا (1392)، احساس امنیت اجتماعی زنان و عوامل اجتماعی موثر بر آن: شهر سنندج، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 13. شماره 49.
- اعظم آزاده. منصوره، دهقان فرد. راضیه (1385)، خشونت علیه زنان در تهران: نقش جامعهپذیری جنسیتی، منابع در دسترس زنان و روابط خانوادگی، پژوهش زنان، دوره 4، شماره 1و2.
- بهرامی. رحمت ا... (1388)، عوامل موثر بر شکلگیری حاشیهنشینی و تاثیر آن بر امنیت اجتماعی مطالعه موردی شهر سنندج، مسکن و محیط روستا، شماره 126.
- چلبی. مسعود (1390)، تحلیل اجتماعی در فضای کنش، تهران: نشرنی، چاپ دوم.
- چلبی. مسعود (1391)، جامعه شناسی نظم. تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران: نشرنی، چاپ ششم.
- حاتمی.علی، احمدی.بختیار و اسمعیلی.عطاء (1394)، بررسی عوامل مرتبط با میزان احساس امنیت اجتماعی شهروندان مطالعه موردی زنان شهر کرمانشاه، پژوهشهای راهبردی امنیت و نظم اجتمای، سال چهارم، شماره سوم.
- دانایی فرد. حسن، مظفری. زینب (1387)، ارتقاء روایی و پایایی در پژوهشهای کیفی مدیریتی: تأملی بر استراتژیهای ممیزی پژوهشی، فصلنامه پژوهشهای مدیریت، دوره اول، شماره یک.
- ریتز. جرج (1392)، مبانی نظریه جامعهشناختی معاصر و ریشههای کلاسیک آن، تهران: نشر ثالث، چاپ دوم.
- ساروخانی. باقر، نویدنیا. منیژه (1385)، امنیت اجتماعی خانواده و محل سکونت؛ در تهران، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 22.
- صادقی فسایی. سهیلا، آهنگر سلهبنی. اعظم، دانش. پروانه و قاضی نژاد مریم (1392)، درک و تصور زنان از قربانی شدن (مطالعه کیفی در شهر تهران)، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 2، شماره 3.
- صالحی امیری. سیدرضا، خدائی. زهرا (1389)، ویژگیها و پیامدهای اسکان غیررسمی و حاشیهنشینی شهری نمونه موردی: کلانشهر تهران. بررسی مسائل اجتماعی ایران، سال اول. شماره سوم.
- فاضلیان. پوراندخت (1389)، بررسی رابطه نوع حجاب و میزان امنیت اجتماعی در بین زنان شهر تهران، پژوهشنامه زنان، سال اول. شماره دوم.
- فلیک. اووه (1392)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشرنی، چاپ ششم.
- قادرزاده.امید، خزایی. سارا (1393)، مطالعه کیفی دلالتهای معنایی احساس ناامنی زنان در فضاهای عمومی، زن در توسعه و سیاست، دوره 12. شماره 3.
- محمدی. جمال، جهانگیری. امید و پاکدامن. یوسف (1395)، تجربه احساس ناامنی زنان در فضای شهری، مطالعات فرهنگ-ارتباطات، سال 17. شماره 33.
- مکتوبیان. مریم، قاسمی. وحید، هاشمیان فر. سید علی (1394)، بیان مدلی دادهبنیاد برای بررسی جامعهشناختی آزار جنسی و احساس ناامنی زنان در بیمارستانها، بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره 6. شماره 1.
- میرزایی. خدیجه، وکیلیان. کتایون و حاجیان. سپیده (1389)، بررسی میزان خشونت خانگی از نوع روانی در زنان شاغل و خانهدار شهر شاهرود و ارتباط خشونت روانی با برخی از مشخصات دموگرافیک در سال 1388، پزشکی قانونی، دوره 16. شماره 4.
- میرسپاسی. علی (1388)، اخلاق در حوزه عمومی؛ تاملاتی در باب ارزشها و نهادهای دموکراتیک، تهران: نشر ثالث.
- نائبی. هوشنگ، صدیق سروستانی. رحمت ا... و قهرمانی. سهراب (1388)، نقش فضاهای بیدفاع شهری در رفتارهای خشونتآمیز، فصلنامه دانش انتظامی، سال 13. شماره 1.
- نائبی. هوشنگ، خادمی. علی، رشنودی. بهزاد و امیری. رقیه (1392)، بررسی وضعیت احساس امنیت اجتماعی در بین جوانان شهر تهران، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد شوشتر، سال 7 . شماره 2.
- نقدی. اسدا...، صادقی. رسول (1385)، حاشیهنشینی چالشی فراروی توسعه پایدار شهری (با تاکید بر شهر همدان)، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 5. شماره 20.
- نوروزی. فیض اله، فولادی سپر. سارا (1388)، بررسی احساس امنیت اجتماعی زنان 15-29 ساله شهر تهران و عوامل اجتماعی موثر بر آن، فصلنامه راهبرد، سال 18. شماره 53.
- هاشمیان فر. سید علی، سادات کشاورز. زهرا (1391)، بررسی جامعهشناختی گستره احساس امنیت اجتماعی در شهر اصفهان، پژوهشهای راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال اول. شماره 3.
- Hutta. J.S (2009), Geographies of Geborgenheit: beyond feelings of safety and the fear of crime, Environment and Planning D: Society and Space, V 27. PP: 251-273.
- Macmillan. R, Nierobisz. A, Welsh. S (2000), Experiencing the streets: harassment and perceptions of safety among women, Journal of Research in crime and delinquency, Sage pub, Inc, V 37. No 3. PP: 306-322.
- Timperio. A, Veitch. J, Carver .A (2015),Safety in numbers: Does perceived safety mediate associations between the neighborhood social environment and physical activity among women living in disadvantaged neighborhoods?, Preventive Medicine, Elsevier pub,Inc.PP:1-6.